Klawiatura pianina to jedno z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych elementów tego instrumentu. Składa się z różnej liczby klawiszy, które wydają charakterystyczną dla pianina dźwięczność. Czy jednak zawsze jest to taka sama liczba klawiszy? Ile ich tak naprawdę jest w standardowym modelu i jak doszło do takiego stanu rzeczy? Czy są modele niestandardowe? Oto kilka ciekawostek na ten temat.
Rozważania na temat standardowej liczby klawiszy
Standardowa klawiatura pianina składa się z 88 klawiszy. Jest to liczba, która nie jest przypadkowa, a wynika z historii i rozwoju muzyki. Te 88 klawiszy dzieli się na 52 białe i 36 czarne, co odpowiada siedmiu pełnym oktawom oraz dodatkowym trzem klawiszom. Każdy klawisz reprezentuje inny dźwięk, a ich różnorodność pozwala pianistom na wydobywanie niezliczonych melodii.
Od niskich, basowych tonów, po wysokie, piskliwe dźwięki – na jednym instrumencie można zagrać utwory o zupełnie różnej tonacji i charakterze. Stało się to możliwe dzięki procesowi, który trwał wiele lat i miał na celu stworzenie instrumentu o jak największym zakresie dźwięków.
Pianina niestandardowe i ich różnice
Choć 88 klawiszy to standard, nie brakuje na świecie pianin, które od tego standardu odbiegają. Pierwszym, które przychodzi na myśl, są oczywiście pianina dziecięce, które mają zwykle od 25 do 37 klawiszy. Istnieją jednak również pianina, które zasługują na miano niestandardowych, nie ze względu na swój mały rozmiar, ale z powodu przeciwnego – mają one bowiem więcej niż standardowe 88 klawiszy. Przykładem jest tu chociażby model Bösendorfer Imperial, który jest wyposażony w aż 97 klawiszy.
W tym przypadku dodatkowe klawisze nie są jednak po to, by zwiększyć zakres dźwięków dostępnych dla pianisty, ale aby wzmocnić dźwięk głównej klawiatury. Dodatkowe klawisze są w tym modelu na tyle nisko ustawione, że grając na standardowej klawiaturze, są w stanie rezonować, co przekłada się na głębszy, bardziej pełny dźwięk. Warto zaznaczyć, że takie pianina są rzadkością i używa się ich głównie do interpretacji określonych, specjalnie pod nie napisanych utworów.
Historia i ewolucja liczby klawiszy
Historia pianina, a wraz z nią liczby klawiszy, jest długa i pełna ciekawych etapów. Początkowo fortepiany z XVIII wieku miały tylko około 60 klawiszy. W miarę rozwoju muzyki, kompozytorzy zaczęli jednak odczuwać potrzebę posiadania do dyspozycji większej liczby dźwięków, więc liczba klawiszy stopniowo zaczęła rosnąć. Najpierw do 72, potem do 85, aż w końcu ustabilizowała się na 88, gdzie jest do dzisiaj.
To jednak nie oznacza, że nie ma pianin z większą liczbą klawiszy. Jak wspomniano wcześniej, istnieją modele z 97, a nawet 108 klawiszami. Są one jednak rzadkie i służą głównie określonym celom, takim jak na przykład realizacja określonych utworów, które wymagają tak szerokiego zakresu. Nawet jeśli nie grane są one bezpośrednio, mogą dodawać dodatkowej głębi dźwięku poprzez rezonans.
Znając te informacje, staje się jasne, że liczba klawiszy na pianinie nie jest przypadkowa, a jej historia jest ściśle związana z historią i rozwojem muzyki. Dzięki temu instrumentowi możemy cieszyć się nieskończoną ilością dźwięków, które łączą się w harmonijną całość, tworząc piękne melodie.
